Szkodliwe metale ciężkie

W grupie metali ciężkich znajdują się pierwiastki zarówno niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, tzw. mikroelementy (np. cynk, miedź, żelazo), jak i takie, które stanowić mogą zagrożenie dla zdrowia lub życia. Tymi niezwykle groźnymi metalami są m.in.: kadm, rtęć i ołów. Ich obecność w środowisku związana jest z działalnością przemysłową, a do ludzkiego ciała wnikają przez układ oddechowy, przez skórę lub są spożywane wraz z pokarmem. Narażenie na zatrucie metalami ciężkimi jest więc niemal nieuniknione, a mimo że organizm człowieka potrafi wydalać toksyny, ich nadmiar odkłada się w narządach wewnętrznych.

Metale ciężkie a zdrowie

Najsilniejszymi właściwościami toksycznymi charakteryzują się nieorganiczne związki metali, które są łatwo rozpuszczalne i silnie dysocjujące, w związku z czym łatwo przenikają przez błony śluzowe i do narządów wewnętrznych. Często odkładają się również w narządach miąższowych – wątrobie, nerkach, trzustce – i w tkankach.

Zatrucia metalami ciężkimi

Zatrucie kadmem, który jest wykorzystywany do produkcji stopów, barwników i pigmentów, zwykle zachodzi drogą oddechową i prowadzi do duszności, przyspieszenia oddechu i tętna, uszkodzenia nerek i wątroby. Mogą przy nim wystąpić: bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, biegunki i bóle brzucha.

Ołów jest stosowany głównie przy wytwarzaniu akumulatorów, a także farb oraz wyrobów z plastiku. Zatrucie może nastąpić na drodze oddechowej, pokarmowej lub poprzez kontakt z wyrobami przemysłowymi zawierającymi pierwiastek lub jego związki. Nadmierna ekspozycja na ołów może prowadzić do uszkodzenia nerek, wątroby, a nawet mózgu.

Rtęć powszechnie występująca w bateriach, lampach i spalinach, najszybciej wchłania się drogą oddechową. Pierwiastek ten odkłada się głównie w nerkach, wątrobie, śledzionie, krwi i mózgu. A zatrucie objawia się m.in.: pobudzeniem, utratą pamięci i bezsennością.

Kurkumina na ratunek

Kurkumina ma właściwości detoksykujące. Jej spożywanie może zatem pomóc w oczyszczaniu organizmu z metali ciężkich. W badaniach naukowych udowodniono, że kurkumina pobudza wydzielanie żółci, co korzystnie wpływa na oczyszczanie wątroby. Poprawia także krążenie wewnątrz tego organu. Stwierdzono również, że kurkumina jako silny antyoksydant ochrania tkankę wątrobową – zapobiega zainicjowanym przez nadtlenki procesom destrukcyjnym jej komórek.

Źródła:

Małgorzata Kania, Justyna Baraniak, Właściwości lecznicze roślin przyprawowych na przykładzie ostryżu długiego, [w:] „Postępy Fitoterapii” 2015, nr 16(2), s. 102–106.

Dorota Kondej, Metale ciężkie – korzyści i zagrożenia dla zdrowia i środowiska, [w:] „Bezpieczeństwo pracy” 2/2007, s. 25–27.

Agnieszka Ociepa-Kubicka, Ewa Ociepa, Toksyczne oddziaływanie metali ciężkich na rośliny, zwierzęta i ludzi, [w:] „Inżynieria i Ochrona Środowiska”, 2012, t. 15, nr 2, s. 169–180.

Sylwia Przybylska, Kurkumina – prozdrowotny barwnik kurkumy, [w:] „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2015, nr 96(2), s. 414–420